گونتاي گنجآلپ ندن تورک- اسلام تاريخينده تورک ديلي و کيمليگي آشاغيلانميشدير؟ تورک تاريخينه عومومي اولاراق باخديغيميزدا اولوسال کيمليک آچيسيندان بير تک گؤيتورکلر دؤنه مي نين ميللي حئيثييتينه بوتون تورک-ايسلام تاريخي ائشيت (برابر) دئييلدير. گؤيتورکلر زامانيندا خاقان اؤز خالقينا “ائي تورک اولوسو!” دئيه خيطاب ائدير، لاکين بوتون تورک-ايسلام تاريخينده بو شکيلده بير خيطابته راستلانماماقداييق. تورک-ايسلام تاريخينده تورکلر عرب- فارس ميللييتچيليگي مرکزلي ايسلام آنلاييشينا يئم ائديلميشلر. حتّی بو گون وارليقلاري ايله اؤيوندويوموز کيتابي دده قورقود کيمي ياپيتلارين دا تاريخده قالماسي تورک دؤولتلري نين ايستکلري اوزرينه اولماميشدير. غرب اؤلکه لرينده بيليمه اولان سايقي نين باش قالديريسي ايله بعضي اثرلريميز تاريخده قالميشدير. چونکو سلجوق دؤولتي نين “تورک کؤپکلر شهره گيرديکلرينده فارسجا هورورلر”، عوثمانلي يوبازلاري نين ” اتراک بي ايدراک”، صفوي قاتيلليگي نين ” ائرمني و گورجو سئورليک” پروژه لري تورک کيمليگي نين يوکسليشينه دايما انگل اولموشدور. تورک-ايسلام تاريخينده تورکجه نين يئريني 14- جو عصر تاريخچيسي آشيق پاشازاده بو ميصراعلارلا موعين ائدير: ” تورک ديلينه کيمسنه باخماز ايدي تورکلره هرگيز کؤنول آخماز ايدي “ لاکين آشيق پاشازاده ده سادجه مؤوجود گئرچکليگي سؤيله ميش و تورکچه ني آشاغيلايان ايدئولوژي نين ندن عيبارت اولدوغو حاقدا هئچ بير شئي سؤيلمه ميشدير. بؤيوک احتيمالا گؤره آشيق پاشازاده جانيندان قورخدوغو اوچون بو گئديشاتين آرخاسينداکي ايدئولوژييه توخونماميشدير. چونکو پئيقمبر آدينا ساختا حديث اويدوروب تورکجه ني آشاغيلاييب عربچيليک ائدن قوروملارين الينده سياسي، حربي و ايقتيصادي گوج مؤوجود ايدي. بو قوروملار عرب ميللييتچيليگي مرکزلي ايسلام آنلاييشينا قارشي چيخان اينسانلاري محو ائتمک اوچون بوتون ايمکانلارا صاحيب ايديلر. اگر ضيا گؤيآلپ ” تورکچولوک ايدئياسي روسييا ايستيلاسيندا اولان تورکلرده دوغدو”- دئييرسه، بونون تاريخي سببي واردير. چونکو روس دؤولتي نين ” جنّتين ديلي عرب ديليدير” کيمي پوليتيکاسي يوخ ايدي. بو اوزدن ده تورکچه لر روسييادا مدنييت ديلي اولماغا اؤزن گؤستردي. رسولزاده، تاريخده کي بو قورخونج آنتي تورک سورجي بو شکيلده آنلادار: ” تورکلر ميللي سيتمي اؤز جينسيندن، اؤز سويوندان گؤردوکلري اوچون نفسي مودافيعه (اؤزونو قوروما) دويغوسونو ايتيرميشلر. ” اصلینده نه رسولزاده، نه ضيا گؤيآلپ اولايلارين ندن بو شکيلده گليشمه سي نين سببلريني درينليکلري ايله آنلايا و آنلادا بيلمه ميشلر. بؤيوک احتيمالا گؤره يا او زامانکي بيلگي عکسيکليگي، يا دا اونلارين دين مسئله سينه گئرچک سئکولار ذهنييتدن باخا بيم ه ل بنا انگل اولموشدور. چونکو گئرچک اولان بودور کي، 1000 ايلليک دين مرکزلي دؤولت آنلاييشينا قارشي درين سئکولار تجروبه مؤوجود دئييلدي. سئکولاريزمين سياسي، حقوقي، فلسفي آنلاملاري اونلار اوچون سادجه بير خبردن عيبارت ايدي. اونلارين بيلديکلري ديللرده سئکولاريزمين مضمونو حاققيندا گئنيش بيلگي يوخ ايدي. هئچ بير تورکچه ده، حتّی عربجه ده و فارسجادا دا سئکولاريزم حاققيندا قيساجيق بيلگي ده مؤوجود دئييلدي. فرانسادا اوخويان عوثمانلي گنجلري ده بو دفعه فرانسيزجا يازيرديلار، چونکو عوثمانلي ديلي دئيه ساختا بير ديل هئچ بير مودئرن ادبي و فلسفي اثرلرين يازيلماسي اوچون اويغون دئييلدي، ديگر طرفدن ده عوثمانلي اؤلکه سينده کيتاب اوخوما کولتورو يوخ ايدي، کيتاب اوخونمايان اؤلکه ده صنعت آدامي تقدير گؤرمز، تقديرين اولماديغي يئرده ده تقديم اولماز. گؤيآلپ و رسولزاده کيمي او زامانين بؤيوک شخصييتلري تورکلرين ندن کندي ديللرينه بو قدر سايقيسيز داورانديقلاري نين سببيني يا بيلميشلر، آنجاق مؤوجود ديني باسقييا گؤره يازماميش، يازا بيلمه ميشلر، يا دا عومومييتله اولايين تاريخي، سوسيولوژيک طرفيندن خبرسيز اولموشلار. منيم قناعتيمه گؤره ايکينجي عاميل داها کئچرليدير. يعني اونلار دا بو حاديثه نين فلسفه سيني درينليگي ايله بيلمه ميشلر. دوروم بؤيله ايسه بو سوآلين جاوابيني اولايلارين آرخاسيندا دوران ايدئولوژيلري آناليز ائده رک نئجه تاپا بيلريک؟ *** تورک-ايسلام تاريخي بيلگي آخاري اولوشدورماميشدير. تورک-ايسلام تاريخي اينانج آخاريندان عيبارتدير، هم ده ماهييتي بللي اولمايان اينانج. تورکلر ايسلاما بيلگي پلانيندا ايمان گتيرمه ميشلر. چونکو عرب ديليني بيلمه ميشلر و عرب ديليندن ده هئچ بير اؤنملي اثر نه تورکجه يه ترجومه ائديلميش، نه ده اؤنملي بير اثر و دینی تفسیر تورک ديلينده يازيلميشدير. بو حاديثه نين ان ضعيف سببي تورکلرين شهر حياتيندان محروم اولمالاري اولموشدور. تورکلرين ياشاديغي جوغرافييالار خاوس ايقليميندن عيبارت اولموشدور و ايلليک اورتالاما ياغمورون ميقداري 15-35 سانتیمتر آراسيندا اولموشدور. بو ميقدار آوروپادا 200-150 سانتیمتر آراسيندادير. خااوس جغرافیاسینن دیسیپلینسیز اؤزه للیگی و قوراقلیغی شعورلارا یانسیمیشدیر. تورکلرين بيلگي پلانيندا ايسلاما ايمان گتيرمه مه لري ايستر-ايسته مز کور-کورانه اينانجي دوغورموشدور. بو کور- کورانه اينانجدان فايدالانان عرب ميللييتچيليگي مرکزلي ايسلام آنلاييشي و صفوي قاتيلليگيندن باشلاياراق فارس ميللييتچيليگي مرکز ايسلام آنلاييشي تورک ديليني و تورک اولوسونو اؤز آماجلاري دوغرولتوسوندا کوللانميشلار. سياسيلشن هئچ بير اينانجدا خوشگؤرو اولماميشدير. اؤزلليکله اموي، عبباسي، عوثمانلي، صفوي ايمپئراتورلوقلاري نين سياسي ايدئولوژيسي حالينا گلن ايسلام شيددت و ساواش اينانجي شکلينه دؤنوشموشدور. بو اوزدن ده شئيخ الايسلاملارين فتوالاري ایله داورانان بو دؤولتلر ايسلام آدي آلتيندا اورتايا چيخان فتوالاري حياتا کئچيرمکده چوخ قدار و قاتيلجه داورانيرديلار. بو باخيمدان بشرين ان بدبخت و قانلي تاريخي اينانجلار آراسي ساواشلاردا تؤکولن قانلاردان عيبارت اولموشدور. حضرت محممد پئيقمبر وفات ائتديکدن سونرا ايسلام بير چوخ مذهبلره بؤلونموشدور. لاکين غنيمت اوغرونا گئدن ساواشلار، ساواشلار وغصبکارليق یولو ایله زنگينلشمک هدفي کئچيجي اولسا دا بو مذهبلري بيرلشديره بيلميشدير. نه زامان کي، غنيمت و زنگينلشمه اوغرونا گئدن ساواشلار دورموشسا مذهبلرين بير- بيريني پارچالاماسي اولایی اورتايا چيخميشدير. حتّی بو گون ده مثلن 21 عرب دؤولتي نين اولماسي تصادوفي دئييلدير، چونکو گوجلنن باتي قارشيسيندا غنيمت اوغرونا جهاد فلسفه سي تاريخه گؤمولموشدور. پئيقمبرين وفاتيندان سونرا عرب موسلمانلار قورآنين سياسي ايشلر اوچون يئترلي اولماديغي قناعتينه وارديقلاري اوچون، پئيقمبرين ده داورانيش و سؤيله مکلريندن (حديثلريندن) فايدالانماق فيکرينه دوشدولر. ائله بو زاماندان اعتيبارن ده پئيقمبر آدينا مينلرجه حديث اويدورولدو. خاريجي سيياستينده مئواليليک (صاحيبي اولان) پرينسيپله داورانان عرب دؤولتلري عرب اولمايانلارا ايکينجي درجه لي اينسان کيمي باخيرديلار. اونلارا مئوالي دئييرديلر. يعني اؤزلريني اونلارين وليسي (صاحيبي) ساييرديلار. عربلر بو سيياستلرينه تانريسال مشروعيت قازانديرماق اوچون پئيقمبر آدينا اويدورولان حديثلره احتيياج دويوردولار. عرب ميللييتچيليگي مرکزلي سياسي ايسلام ميلتلرين ديللريني سيليب اونلاري عربلشديرمک اوچون اينانديريجي حديسلر اويدورماغي بللي قوروملار واسيطه سي ايله گئرچکلشديرديلر. اؤزلليکله بو اورتامدا تورکلرين آسیمیلاسیونو نظرده توتولوردو، چونکو هم ان تهلوکه لي اولوس تورکلر ايدي، هم ساواشقانليق ايستعدادلاري دولاييسي ايله عرب ميللييتچيليگي مرکزلي سياسي ايسلاما يارارلي اولاجاق ان اويغون ميلت ده تورکلر ايدي. عربلر بو سيياستلرينده چتينليکله راستلانميرديلار، چونکو کور-کورانه ايسلاما اينانان تورکلر پئيقمبر آدينا اويدورولان حديسلره چوخ راحات اينانيرديلار. تورکلر، حتّی عربلرين سؤيوشلريني ده بضن قورآن آيه سي و حديس اولاراق سانميشلار. چونکو عرب ديلي نين قازانديغي ساختا قودسيت بو ايمکاني و پسيکولوژيني ياراتميشدي. (يئري گلميشکن بو دورومو آنلادان بير گولمه جه ني دئمک تام يئرينده اولار: بير گون بير تورک حججه مککه يه گئدير. شئيطانا داش آتما مراسيمينده بير عربين اليندن داش چيخيب ده يير آغ کفنده باشی دیبدن قیرخیلمیش تورکون باشينا. تورک دؤنوب عربه عصبي شکيلده آغزيندان چيخيان سؤيوشلري دئيير. عرب ده عئيني شکيلده تورکه ان چيرکين سؤيوشلري وئرير. بو زامان تورک حئيرت ايچينده دؤنوب آرخاداشينا دئيير کي: سيز بو گئري ذکالي عربه باخين! من بونون وار- يوخونو سؤيورم، او دا منه قورآن اوخويور!) ايشته بو شکيلده عرب ديلي نين تاريخده قازانديغي ” موقدس ” ستاتوسوندان دولايي عرب ديلينده سؤيلنن ايسلاما عاید اولمایان عرب کولتورو ده تورکلر طرفيندن قبول گؤرموشدور. بو اوزدن ده تاريخ بويو تورکلر هئچ بير زامان موسلمان اولا بيلمه ميشلر، چونکو عربجه ني آنلايا بيلمه ميشلر. ايسلام تورکلر اوچون بير اينشاء دئييل، بير خبردن عيبارت اولموشدور. بو خبرين ده مضمونونو عرب کيمليگي دولدورموشدور. تورک ديلينه باشلاديلان سالديري بئله بير اورتامدا مئيدانا چيخميشدير. عرب ميللييتچيليگی پئيقمبر آدينا ” جنّتده کونوشولان ديل عربجه اولاجاقدير ” دئيه حديس اويدورموشدور. هئچ بير آراشديرما آپارمادان، بو حديسين دوغرولغونا شبهه ائتمه ین تورکلر ده درهال اؤز آدلاريني عربلشديرمه يه باشلاميشلار. تورک ديليني ده عرب ديي ني سه نده جنّت ديلي ائتمه اينانجي تورکجه نين سورعتلي شکيلده عربلشمه سينه يول آچميشدير. حتّی عوثمانلي يوبازليغي نين اويدوردوغو عوثمانليجا آديندا ساختا ديل ده بو اينانج اساسيندا اورتايا چيخميشدير. بيلينديگي کيمي عوثمانليجانين مرکزينده دوران عرب ديليدير. داها دوغروسو عوثمانليجا تورکجه دن و فارسجادان ائتکيلنميش عرب ديليدير. تاريخه گؤمولدوکلري آنا قدر ايسلامي آنلامايان، سادجه عرب قافالي شئيخ الايسلاملارين فتوالاري اوزرينه تورکلري تاريخه گؤممه يه چاليشان عوثمانلي يوبازليغي بير کره ده اولسون حديسلرين اوزرينه آراشديرما ياپديرماغي عاغلينا گتيرمه دي. بير حالدا کي، پئيقمبرين ” گؤرسه نيز منيم سؤيله ديکلريمله قوران آراسيندا ضيدييت وار، منيم سؤيله ديگيمي اونودون ” – دئديگي بير چوخ مؤعتبر قايناقلاردا کئچميشدير. پئيقمبرين آدينا سؤيلنن عربجه نين جنّت ديلي اولاجاغي حديسي ده قورانلا تام ضيدييت تشکيل ائدير. چونکو قوراندا بير نئچه يئرده او جومله دن حوجرات سوره سي نين 13- جو آيه سينده ديگر ميلتلرين وارليغي تانريسال ايراده اساسيندا اولدوغو وورغولانير. ميلتلري فرقلنديرن ايسه يالنيز اونلارين ديليدير. آيريجا قورانين هئچ بير يئرينده جنّتين ديلي نين عربجه اولاجاغي حاقدا بيلگي مؤوجود دئييلدير. ان اؤنمليسي ايسه قوران ايصرارلا سؤيله يير کي، پئيقمبر هر شئيي بيلمير، هر شئيي بيلن تانريدير. حتّی قوراندا تانري پئيقمبره خيطابن دئيير کي: ” سندن روح حاققيندا سوال سوروشسالار، دئ کي، بو هاقدا منه بيلگي وئريلمه ميشدير. ” پئيقمبر اؤزو ده ايصرارلا ” من ده سيزين کيمي بير اينسانام ” دئييردي. اگر دوروم بئله ديرسه پئيقمبر جنّت ديلي نين عربجه اولاجاغيني هاردان بيلميشدير؟ اگر بو بيلگي اونا تانري قاتيندان وئريلميشسه، او زامان قوراندا دا کئچمه لي ايدي، چونکو پئيقمبره تانري طرفيندن وئريلن بوتون بيلگيلر آيه لر شکلينده قوراندا مؤوجوددور. جنّت- جهننم مؤوضوعسونون هم ده روحلا ايلگيلي اولدوغو بليدير، چونکو دیریلیش اولاجاقسا جیسمن و روحن اولاجاقدیر. اگر روح حاققيندا پئيقمبره بيلگي وئريلمه ميشسه، او زامان پئيقمبر جنّتده کي روحلارين دانيشاجاقلاري ديلين عربجه اولاجاغيني هاردان بيلميشدير. بو کيمي سواللارلا بو حديسين ساختا اولدوغونو بللي ائتمک مومکوندور. آنجاق بللي زامانلاردا “حيکمتدن سوال اولونماز” آدي آلتيندا بئله سوال ائدنلرين باشلاريني قوپارميش،دوشونجه لری سوسدورموشدور سياسي ايسلام. بو کيمي ساختا حديسلرين ائتکيسي آلتيندا قالان عوثمانلي يوبازي سولطان حميد 20- جی عصرين باشلاريندا سید جمال الدین اسدآبادینین تلقینی ایله عربجه ني دؤولت ديلي اولاراق دويورماق ايسته ييردي. آنجاق آرتيق تورکچولر گوجلنميشديلر و بو کيمي يوبازلیغا ” دفع اول! ” دئيه جک گوجده ايديلر. عوثمانلي ساراييندان بير يارپاق تورکچه اثر ميراث قالمادي. بو کيمي ساختا حديسلري اويدورانلار، حتّی آدمين ده عربجه کونوشدوغو هاقدا روايتلر نقل ائديب، تورکلري اينانديرا بيلميشديلر. بو گون تورکييه ده بير جريان اولاراق داوام ائدن عوثمانلي هئيرانليغي ايرتيجاع يئنه ده بو ساختا حدیسيلرين ائتکيسي آلتيندا قالاراق هم تورک ديل قورومو ايله آلاي ائديرلر، هم ده عوثمانليجاليق پروپاقانداسي ياپيرلار. آنجاق بوتون بو یوبازلیق و ساختاکارليقلار آتاتورک آديندا بؤيوک بير ايراده، فؤوق الاينسان طرفيندن تاريخين مزارليغينا گؤمولموشدور. *** تورک ديلي نين ايکينجي سيخيشديريلما ائوره سي صفوي دؤولتي نين قورولوشو ايله باشلاميشدير. ندنسه قوزئي آذربايجاندا هئچ بير قايناغا دايانماياراق صفوي زامانيندا تورکجه نين دؤولت ديلي اولدوغو اينانجي اورتايا آتيلميشدير. بؤيوک احتيمالا گؤره بو يالاني اويدوران روس ستراتئژيستلري اولموشدور. چونکو روسلار صفويليگين تورکلوگو و ايسلامين بوتونلوگونو پارچلايان ان ائتکيلي عاميل اولدوغونو ياخشي بيلميش اولماليلار کي، بو يالاني اويدورسونلار. کلاسيک دؤولت تورلرينده آنا ياسا دين کؤکنلي ايدي و اورادا دؤولتين رسمي ديلي نين نه اولدوغونا هئچ بير مرحله ده دئيينيلمه ميشدير. صفوي دؤولتي نين قورولوشوندا آذريلرين نه اينکي رولو اولماميش، حتّی شاه ايسماعيلين تؤرتديگي قیرغینلارا آذربايجان داها چوخ ديره نميشدير. بو سببدن ده آذربايجانين شيروان منطقه سينده سؤزون گئرچک آنلاميندا شاه ايسماعيل سويقيريم تؤره تميشدير. صفوي دؤولتي نين قورولوشو ايله آذريجه نين اوزرينه فارس ميللييتچيليگي مرکزلي درين ايدئولوژي سرمايه ياتيريلدي. صفوي ايدئولوژيسي آذريجه نين باغلاريني آنادولو و تورکوستانلا قوپاردي. بئله ليکله ده آذريجه نين ايچ دونيا گؤروشو فارس ديلي يؤنوملو اولاراق ده ييشمه يه باشلادي. ايشين چوخ ماراقلي طرفي بودور کي، بوگونکو آذربايجان ادبي ديلي صفوي ايدئولوژيسي نين توخونماديغي شيروان بؤلگه سي اساس آليناراق ياپيلانميشدير. شيروان، شاه ايسماييلين و اونون قاتيل تؤرمه لري نين شيعه لشديرمه پوليتيکاسينا تسليم اولمادي. صفويليگين تام غاليب اولددوغو گونئي آذربايجاندا ايسه تورک ديلي دئمک اولار کي، چوکموش ايچي بوشالديلميشدير. شاه ايسماعيلين شاعر اولدوغو دا شوبهه ليدير. چونکو تاريخي وئريلرين وئرديگي بيلگيلره گؤره ايسماييل 5 ياشيندان گيلانين (تورکلرين ياشاماديغي اورمانليقلار) ياشاميشدير. يعني تام 10 ايل فارس بؤلگه سينده ياشايان ايسماييل تورک ديليني بو قدر درينليگي ايله فارس موحيطينده نئجه اؤيرنميشدير. تورکييه ده ” خطایيلر ” آديندا کيتابي اوخودوغوم زامان گؤردوم کي، 500-ه ياخين خاتايی آديندا شاعير اولموش. آنلاشيلان بودور کي، او زامانکي قيزيلباش اوزانلاري نين شعرلريني ختایي آدينا چيخيب و سونرا دا اوزانلاري محو ائتميشلر. چونکو شاه ايسمايل باشينا تاج قويارکن 12 جومله دن عيبارت اولان بير آندايچمه متنيني اوخويور. 14 ياشيندا بير اوشاغين فارس ميللييتچيليگي مرکزلي بو قدر گئنيش بيلگي ايچرن تئکستي يازا بيلمه سي اينانيلير دئييلدير. فارس ميللييتچيليگی مرکزلي شيعه شاه ايسماييلي يئتيشديريديگي کيمي او آندايچمه متنيني ده يازيب اونا اوخوتموشلار. صفوي دؤولتي نين قورولوشو ايله آذربايجان تورکجه سي نين باغلاري تورکوستان و آنادولودان قوپوب و فارس ديلي قارشيسيندا ساوونماسيز قالدي. صفوييت بير گلنک حالينا گليب هر طرفي سارديقدان سونرا فارسجانين چيچکلنمه و تورکچه نين چؤکمه سورجي باشلاميشدير. بو سورج بوگون ده بوتون سورعتي ايله داوام ائتمکده دير. فيقه (ايسلام حوقوقو) کيتابي يوخ ايدي سياسيلشن علويليگين. بو اوزدن ده شيعه لشن علويليک صفوي ساراييندان سورعتله اوزاقلاشديريليدي و لبناندا آجيندان اؤلن مجليسي کيمي شيعه فقيهلري (شيعه عاليملر) شاه ايسماييلين دعوتي اوزرينه تبريزه دعوت ائديليب آذربايجان خالقي نين حسابينا زنگين دين خاديملرينه، فئودالارا دؤنوشدولر. آيريجا اونلارين ايسلاملا ايليشکيسي اولمايان يازديقلاري ريساله لرله آذربايجان خالقي نين ذهنييتي قارانليقلارا گؤمولوردو. هله ده صفويلر طرفيندن قارانليقلارا گؤمولموش بو ذهنييتلر آيدينلانماميشلار. صفوي جهالتي ديليميزه ائله ضربه وورموشدور کي، بو گون گونئي آذربايجاندا ميللي هاقلاريميزي ساوونان اينسانلار بئله، اؤز آنا ديللرينده بير منثور متن يازا بيلميرلر. چونکو صفويلرله ده ييشن ديل ايچي دونيا گؤروشو فارس کيمي دوشونمگي و فارس کيمي يازماغي تورکلرده بير آليشقانليق حالينا گتيرميشدير. آنلاشيلديغي کيمي صفويليک سادجه ايسلامي ساختالاشديريب، ساپديراراق اونو زنجيروورما، باش يارما، سينه وورما ايله محدودلاشديرماميش، هم ده تورک ديلي نين اؤز کؤکو و اؤز ياپيسي اوزَرينده گليشمه سيني انگلله ين بير فارس ميللييتچيليگی پروژئسي کيمي اورتايا چيخميش و نتيجه لنميشدير. امير تئيمور بوتون خاطيره لريني تورک ديلينده يازميشدي. امير تئيمور زامانيندان باشلاياراق تورک ديلينده يازما گلنگي تورکوستاندا يئرينه اوتورموشدو. بو گلنگين ان اردملي بيليم آدامي عليشير نوايی اولموشدور. نوايی موقايسه لي ديلچيليک علمي اساسيندا تورکجه نين فارسجادان نه قدر اوستون اولدوغونو علمي مئتودلارلا ايثباتلاميشدي. شاه ايسماييل صفوي تورکوستاندا تورکجه يازما عنعنه سينه سون وئردي و امير تئيمور زامانيندان او دؤنمه قدر يازيلميش اثرلري سونني ادبيياتيدير دئيه، ياساقلادي. حتّی مؤولانا جلالددين رومي نين اثرلري فارسجا اولماسينا باخماياراق صفويلر دؤنمينده ياساقلانميشدي. آنلاشيلديغي کيمي صفويليک ايسلام، تورک و اينسانليق تاريخينده قورخونج جهالت و يالانلار دؤنه مي کيمي اورتايا چيخميش، تورک اولوسونون وارليغينا و باغرينا قيلينج کيمي ساپلانميشدير. سونني عوثمانلي نين آنتي تئزي اولان شيعه صفويليک ماهييت اعتيباري ايله هر ايکيسي ده تورکجه نين دوشمنلري اولموشلار. عثمانليليق تورکجه ني عربلشديرررک و صفويليک ايسه تورکجه ني فارسلاشديراراق ” جنّت ” ديلي ائتمک ايسته ميشلر. چونکو فارس ميللييتچيليگي مرکزلي ايسلام آنلاييشي وارليغي شوبهه لي اولان سلمان فارسي کيمي شخصلرين تيمثاليندا جنّت ديلي نين فارسجا اولاجاغي ايله باغلي حديسلر اويدورموشلار. *** بوگون تورک ديلي نين گليشمه سي قارشيسيندا سادجه، فارس شووينيزمي و ديگر بو کيمي انگللر مؤوجود دئييلدير. عوثمانليجيليق، صفويچيليک کيمي ائتکنکلر ده تاريخدن قايناقلانان ان بؤيوک انگللردير. بو انگللر هم تورکجه لرين يازقيسيني، هم ده تورک اينساني نين ذهنيني قورخونج قارانليقلارا گؤممکده دير. بو ندنله ده تورکچه لرين گليشمه سي و تورک اينساني نين آيدينلانماسي اوچون بو قارانليق تاريخله غورور دويماق يئرينه اونونلا بيلگي پلانيندا ساواشماق و گونوموزه، حياتيميزا موداخيله ائتمه سيني انگلله مک لازيمدير.
|